„Nase godanie. Język mieszkańców Podkońc i okolic” – ogólne informacje o książce

Tytuł książki: Nase godanie. Język mieszkańców Podkońc i okolic
Autor książki: Mariola Kruk
Autor wstępu i konsultant naukowy: dr Monika Kresa z Zakładu Historii Języka Polskiego i Dialektologii Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego
Wydawnictwo Kurza Stopka
Liczba stron książki: 96 (w tym 16 s. fotografii)
Oprawa twarda
Premiera książki: 18.03.2019 r.

   
Publikacja powstała z zamiarem ocalenia od zapomnienia języka regionalnego – gwary. „Godania”, które jest wspomnieniem beztroskiego dzieciństwa, podróżą w przeszłość, wzbogaceniem wiedzy o języku mieszkańców Podkońc i najbliższych wsi oraz ich lokalnym dziedzictwem kulturowym.

„Wykorzystując swoją pasję dokumentowania różnych wydarzeń historycznych i kulturalnych, zwyczajów oraz tradycji moich rodzinnych Podkońc, niemal 15 lat temu zaczęłam spisywać zasłyszane w czasie rozmów z mieszkańcami wsi wyrazy oraz powiedzenia gwarowe” – wyjaśnia Mariola Kruk, autorka książki. – „To dzięki nim z każdym rokiem zbiór stawał się bogatszy. Wielu z tych ludzi odeszło. Ich codzienna mowa znacznie różniła się od tej, jaką można usłyszeć obecnie wśród średniego i młodego pokolenia mieszkańców, choć niewątpliwie oddziałuje nadal na używany przez nich współczesny język potoczny. Mam nadzieję, że moja praca przyczyni się do wzbogacenia wiedzy o języku mieszkańców Podkońc i najbliższych wsi, ich lokalnym dziedzictwie kulturowym oraz zainspiruje do powrotów do krainy własnego dzieciństwa.”

W „Nasym godaniu” główny trzon stanowi spis wyrazów i wyrażeń gwarowych oraz potocznych wraz z wybranymi przykładami ich użycia. Pojawiły się tutaj również formy niektórych imion męskich i żeńskich, używanych dawniej i obecnie, a także nazwy żon tworzone od imienia męża (nie było Florentyny, Heleny a Jankowo, Pieczkowo). Znajduje się tutaj także wykaz nazw miejscowości na terenie gminy Rzeczniów wraz z nazwami zwyczajowymi lasów, łąk, pól, stawów, mokradeł, pastwisk oraz dróg i dróżek. Wiele tych nazw nie ma już swych fizycznych odpowiedników. Niektóre wyszły z powszechnego użycia, a część zmieniła brzmienie.

Publikację wzbogacają fotografie autorstwa Marioli Kruk, przedstawiające wizualizację niektórych haseł słownikowych. Pojawia się też dialog w gwarze, którego bohaterkami są Wichta i Jankowo. Autorką dialogu również jest Mariola Kruk.

Opracowanie wzbogaca także tekst dr Moniki Kresy z Zakładu Historii Języka Polskiego i Dialektologii Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.

Podkońce, to wieś położona w gminie Rzeczniów, w powiecie lipskim, w województwie mazowieckim. Najbliższe miasta to: Iłża, Lipsko, Ostrowiec Świętokrzyski, Radom i Starachowice.

Mariola Kruk jest rodowitą mieszkanką Podkońc i miłośniczką tej miejscowości. Jest autorką bloga podkonce.blogspot.com, autorką i współautorką wielu publikacji dotyczących jej rodzinnych stron oraz animatorką społeczną. Jest również bibliotekarką w Gminnej i Powiatowej Bibliotece Publicznej w Rzeczniowie – Filia w Grabowcu. Absolwentką Instytutu Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych Uniwersytetu Warszawskiego. Zdobywczynią tytułu „Najaktywniejszej Liderki Wiejskiej Województwa Mazowieckiego 2017”. Interesuje się historią, tradycją, ginącymi zawodami wsi ze szczególnym uwzględnieniem swojej rodzinnej miejscowości. Aby ocalić wspaniałe historie przechowywane w pamięci mieszkańców przeprowadza wywiady, zbiera stare fotografie dotyczące ludzi, historii, wydarzeń. Dokumentuje również bieżące wydarzenia, dlatego najczęściej można spotkać ją z aparatem fotograficznym w ręku.