Na spotkanie licznie przybyli zaproszeni goście,
mieszkańcy gminy Rzeczniów – w tym oczywiście Podkońc, bliscy autorki, m.in.
przedstawiciele środowiska bibliotekarskiego oraz nauczycielskiego, a także
przedstawiciele władz: Karol Burek –
Wójt Gminy Rzeczniów oraz Maria
Węgrzecka – Wicestarosta Powiatu Lipskiego. Całość spotkania poprowadziła Krystyna
Wójtowicz – Dyrektor Gminnej i Powiatowej Biblioteki Publicznej w
Rzeczniowie.
Książka Nase
godanie. Język mieszkańców Podkońc i okolic jest owocem pracy Marioli Kruk – rodowitej mieszkanki
Podkońc i miłośniczki tej miejscowości. Mariola Kruk jest także autorką bloga podkonce.blogspot.com, bibliotekarką
oraz animatorką społeczną. Interesuje się historią, tradycją, ginącymi zawodami
wsi ze szczególnym uwzględnieniem swojej rodzinnej miejscowości. Aby ocalić
wspaniałe historie przechowywane w pamięci mieszkańców przeprowadza wywiady,
zbiera stare fotografie dotyczące ludzi, historii, wydarzeń. Dokumentuje
również bieżące wydarzenia.
Nase godanie dotyczy języka
gwarowego mieszkańców Podkońc i okolic, pokazuje również różne elementy życia
dawnych lat. Główny trzon książki stanowi spis wyrazów i wyrażeń gwarowych oraz
potocznych wraz z wybranymi przykładami ich użycia. Pojawiły się tutaj także
formy niektórych imion męskich i żeńskich, używanych dawniej i obecnie, a także
nazwy żon tworzone od imienia męża (nie było Florentyny, Heleny a Jankowo,
Pieczkowo). Znajduje się tutaj wykaz nazw miejscowości na terenie gminy
Rzeczniów wraz z nazwami zwyczajowymi lasów, łąk, pól, stawów, mokradeł,
pastwisk oraz dróg i dróżek. Wiele tych nazw nie ma już swych fizycznych
odpowiedników. Niektóre wyszły z powszechnego użycia, a część zmieniła
brzmienie.
Publikację urozmaicają fotografie autorstwa Marioli
Kruk, przedstawiające wizualizację niektórych haseł słownikowych. Pojawia się
także dialog w gwarze, którego bohaterkami są Wichta i Jankowo.
Opracowanie wzbogaca tekst dr Moniki Kresy z Zakładu Historii Języka Polskiego i Dialektologii
Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
Podczas premiery książki nie zabrakło rozmowy z
autorką, która podziękowała wszystkim tym, którzy przyczynili się do powstania
tytułu. W tym, dr Magdalenie
Wanot-Miśturze – Prezes Fundacji Języka Polskiego, Karolowi Burkowi – Wójtowi Gminy Rzeczniów, Krystynie Wójtowicz – Dyrektor Gminnej i Powiatowej Biblioteki
Publicznej w Rzeczniowie, Sławomirowi
Śmieciuchowi – Staroście Powiatu Lipskiego, osobom prywatnym oraz rodzinie.
Mariola Kruk opowiedziała, dlaczego Nase
godanie powstało i czy cel, który przyświecał powstawaniu książki, został
osiągnięty. „Zbierając te słowa
najbardziej zależało mi na zachowaniu dla młodych pokoleń wartości języka
wiejskiego, bo przecież to jest część naszej kultury narodowej, którą warto
przekazywać” – mówiła. – „Osobiście
uznam, że osiągnęłam swój cel tylko wtedy, gdy choć jedna osoba dzięki tej
rodzimej gwarze zawartej w książce przeniesie się do cudownej krainy, jaką jest
kraina beztroskiego dzieciństwa.” Takich wspaniałych podróży ścieżką dawnej
mowy autorka życzyła wszystkim zgromadzonym w „Kinie za Rogiem”.
O języku mieszkańców Podkońc i okolicznych wsi, w
sposób naukowy aczkolwiek przystępny i ciekawy, opowiedziała dr Monika Kresa
(autorka wstępu książki) z Zakładu Historii Języka Polskiego i Dialektologii
Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Dr Monika Kresa wyjaśniła
zebranym skąd wzięła się gwara i co na nią wpłynęło w odniesieniu do książki Nase godanie. Zauważyła także, że
wsłuchując się w wypowiedzi poszczególnych osób można odgadnąć skąd pochodzą –
właśnie z powodu regionalizmów, których często nieświadomie używają. Postępując
zgodnie z powiedzeniem „Opowiedz mi coś a
ja ci powiem skąd pochodzisz” można wiele dowiedzieć się o języku
regionalnym z różnych stron Polski.
Głos zabrał również Karol Burek – Wójt Gminy
Rzeczniów, zaznaczając, że takie publikacje na terenie gminy są potrzebne i że
pomysły stworzenia kolejnych nadal będą wspierane. „Takie działania są niezbędne do tego, aby nasza społeczność rozwijała
się, ale także żyła tradycją. Wątki naszego życia sprzed lat powinny pojawiać
się współcześnie” – mówił.
Krystyna Wójtowicz – Dyrektor Gminnej i Powiatowej
Biblioteki w Rzeczniowie, która całą uroczystość poprowadziła oraz
przeprowadziła rozmowę z autorką, wymieniła już istniejące publikacje dotyczące
regionu i zaznaczyła ich ważność. Opowiedziała także o pracy nad książką Nase godanie. Podsumowując spotkanie
powiedziała: „Dołączyłaś koleżanko do
grona regionalistów na naszym terenie, którzy po prostu dbają o tę swoją
najbliższą ojczyznę.”
Dodatkowo, w trakcie premiery książki można było
obejrzeć prezentację zdjęć eksponatów związanych z wsią, przygotowaną przez
Mariolę Kruk.
Spotkanie uświetnił występ mieszkanek Podkońc – Barbary Moskwy i Doroty Dziury, które wykonały tekst w gwarze pochodzący z książki;
występ mieszkanek Podkońc – Barbary Moskwy, Doroty Dziury, Barbary Piątek, Edyty
Nowakowskiej i Marii Glisty,
przy akompaniamencie akordeonowym Stanisława
Grudniewskiego (także z Podkońc) zatytułowany „Na swojską nutę” oraz występ chóru „Rzeczniowiacy”.
„W casie ty
schocki, mozno beło pogodać po nasemu, posłuchać i połoglondać wystempów,
porobić przypuminków z downych lot. Beło pieknie.”
